དམ་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱ་བའི་སྐབས་ཀྱི་ཉེར་མཁོ་གཅེས་བཏུས།

Selected Extracts from the Section on "The Process of Explaining and Listening to the Dharma" in "The Essential Requisites"

འགྲོ་བའི་སྡུག་བསྔལ་སྨན་གཅིག་པུ། །བདེ་བ་ཐམས་ཅད་འབྱུང་བའི་གནས། །བསྟན་པ་རྙེད་དང་བཀུར་སྟི་དང་། །བཅས་ཏེ་ཡུན་རིང་གནས་གྱུར་ཅིག །ཅེས་གསུངས་པ་བཞིན་རྒྱལ་བསྟན་འགྲོ་བའི་ཕན་བདེ་ཀུན་གྱི་གཞིར་རྒྱ་ཆེ་ཡུན་རིང་དུ་གནས་དགོས་ངེས་ལ། དེའི་ཐབས་ཚུལ་ཡང་། ཇི་སྐད་དུ། ཚུལ་གནས་ཐོས་དང་བསམ་ལྡན་པས། །སྒོམ་པ་ལ་ནི་རབ་ཏུ་སྦྱོར། །ཞེས་པ་ལྟར། ཐོས་བསམ་སྒོམ་གསུམ་དུ་ངེས་པ་ནི། སྟོན་པའི་བསྟན་པ་རྣམ་པ་གཉིས་སུ་ཡོད་པའི་གནད་ཀྱིས་སོ། །ཐབས་སུ་འགྲོ་ཚུལ་ཡང་། དེ་འཛིན་བྱེད་པ་སྨྲ་བྱེད་པ། །སྒྲུབ་པར་བྱེད་པ་ཁོ་ན་ཡིན། །ཞེས་པ་བཞིན་ཚུལ་ཁྲིམས་ལ་གནས་ནས་ཐོས་བསམ་བྱེད་པས་ལུང་གི་བསྟན་པ་དང་། དེའི་དོན་ལ་སྒོམ་སྒྲུབ་ཀྱིས་རྟོགས་པའི་བསྟན་པ་འཛིན་པར་བྱེད་དགོས་ལ། དེ་ཡང་། ཐོབ་པ་འཇུག་པ་སྔོན་འགྲོ་ཅན། །འཇུག་པ་ཤེས་པ་སྔོན་འགྲོ་ཅན། །ཞེས་པ་བཞིན་རྒྱུ་འབྲས་སུ་གནས་པས་ཐོག་མར་ཐོས་པ་ཉིད་གལ་ཆེ་ཞིང་། དེ་ལ་ཡང་འཆད་ཉན་ཇི་ལྟར་བྱ་བའི་ཚུལ་གྱི་གདམས་ངག་འདི་ཉིད་ཤིན་ཏུ་གཅེས་སོ།།

དཔེ་སྐྲུན་གསལ་བཤད།

༄༅། །དམ་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱ་བའི་སྐབས་ཀྱི་ཉེར་མཁོ་གཅེས་བཏུས།།

༄༅། །འཆད་ཉན་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་དང་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་བཞུགས་སོ།།

༄༅། །བློ་ལྡན་ཆོས་ལ་བསྐུལ་བའི་བསླབ་བྱ་ཚིག་གསུམ་གནད་དོན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།

༄༅། །བླ་སློབ་ཆོས་གསུམ་གྱི་རབ་དབྱེ་གསལ་བྱེད་ལུང་གི་ཕྲེང་བ་བཞུགས་སོ།།

དཔེ་སྐྲུན་གསལ་བཤད།

༄༅། །དམ་ཆོས་འཆད་ཉན་བྱ་བའི་སྐབས་ཀྱི་ཉེར་མཁོ་གཅེས་བཏུས།།

དམ་པའི་ཆོས་རིན་པོ་ཆེ་འཆད་ཉན་ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི་ཐབས་འདི་ལ་བདུན། འཆད་ཉན་བྱེད་པ་པོའི་མཚན་ཉིད། ནམ་བྱ་བའི་དུས། ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི་ཚུལ། ལས་ལ་ཞུགས་པའི་སྦྱོར་བ། སྐབས་སུ་བབས་པའི་མཚམས་སྦྱོར། མཐར་བཀའ་དྲིན་དྲན་ཅིང་བསྔོ་སྨོན་གྱིས་བརྒྱན་པ། འཆད་ཉན་གྱི་ཕན་ཡོན་བསྟན་པའོ། །དང་པོ་༼འཆད་ཉན་བྱེད་པ་པོའི་མཚན་ཉིད་༽ནི།

གཉིས་པ་༼ནམ་བྱ་བའི་དུས་༽ནི།

གསུམ་པ་༼ཇི་ལྟར་བྱེད་པའི་ཚུལ་༽ལ་སློབ་དཔོན་དང་སློབ་མའི་བྱ་བ་གཉིས་ལས། དང་པོ་༼སློབ་དཔོན་༽ནི།

གཉིས་པ་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཀྱང༌།

བཞི་པ་༼ལས་ལ་ཞུགས་པའི་སྦྱོར་བ༽ནི།

ལྔ་པ་༼སྐབས་སུ་བབས་པའི་མཚམས་སྦྱོར༽ལ་གཉིས། སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་གོ །དང་པོ་སྤྱིར་བྱ་བ་ནི།

གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་ཏུ་ལུང་ཆེན་དང་ཁྲིད་ཆེན་ཚུགས་པའི་ཐོག་མ་ལྟ་བུར་ཅུང་ཟད་རྒྱས་པར་སྤྲོ་ན།

༄༅། །འཆད་ཉན་ལ་འཇུག་པའི་ཚུལ་དང་ཕན་ཡོན་བསྟན་པ་བཞུགས་སོ།།

འདི་ལ་བཞི་སྟེ། དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་རིག་པར་བྱ་བ་དང༌། གང་མཉན་པ་དང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ངོས་གཟུང་བ་དང༌། དེ་ལ་ཉན་བཤད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅིང་ཉམས་སུ་བླང་བ་དང༌། བསྒྲུབ་བྱའི་ཆོས་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་ཚུལ་ལོ། །དང་༼དམ་པའི་ཆོས་ཉན་པ་དང་བཤད་པའི་ཕན་ཡོན་རིག་པར་བྱ་བ་༽པོ་ལ། སྤྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་བཤད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་དང༌། ཁྱད་པར་ཐེག་པ་ཆེན་པོའི་ཆོས་ཀྱི་ཉན་བཤད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་གཉིས་ལས། དང་པོ་༼སྤྱིར་དམ་པའི་ཆོས་ཉན་བཤད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་༽ལ། མཉན་པ་དང༌། བཤད་པ་དང༌། གཉིས་ཀའི་ཕན་ཡོན་གསུམ་ལས། དང་པོ་༼མཉན་པ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼བཤད་པ་༽ལ། སྟོན་པ་སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་བ་དང༌། ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཡིན་པ་དང། གཟུངས་དང་རིག་པ་ཐོབ་པ་དང༌། བསོད་ནམས་འཕེལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་དང་བཞིའོ། །དང་པོ་སྟོན་པ་༼སངས་རྒྱས་ལ་མཆོད་པ་བླ་ན་མེད་པར་འགྱུར་བ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼ཟང་ཟིང་གི་སྦྱིན་པ་ལས་མཆོག་ཏུ་གྱུར་ཅིང་ཕན་འདོགས་པའི་མཆོག་ཡིན་པ་༽ནི།

གསུམ་པ་༼གཟུངས་དང་རིག་པ་ཐོབ་པ་༽ནི།

བཞི་པ་༼བསོད་ནམས་འཕེལ་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་༽ནི།

གསུམ་པ་༼གཉིས་ཀའི་ཕན་ཡོན་གསུམ་༽ལ། ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཁམས་བརྟས་པ། མཁས་པར་གྱུར་པས་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ། བསྟན་པ་གཟུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པའོ། །དང་པོ་༼ཐེག་པ་གསུམ་གྱིས་ཁམས་བརྟས་༽རྣམ་བཤད་རིགས་པར།

གཉིས་པ་༼མཁས་པར་གྱུར་པས་ཀུན་གྱིས་བཀུར་བ༽ནི།

གསུམ་པ་༼བསྟན་པ་གཟུང་བས་བྱང་ཆུབ་ཐོབ་པ་༽ནི།

གཉིས་པ་ཐེག་ཆེན་གྱི་ཆོས་ཀྱི་བཤད་ཉན་གྱི་ཕན་ཡོན་ནི།

གཉིས་པ་༼གང་མཉན་པ་དང་བཤད་པར་བྱ་བའི་ཆོས་ངོས་གཟུང་བ༽ལ། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པའི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་དང༌། ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དོན་དང༌། མཚན་ཉིད་དང༌། རབ་ཏུ་དབྱེ་བ་དང་བཞིའོ། །དང་པོ་༼ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་འཇུག་པའི་ཡུལ་གྱི་དབྱེ་བ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼ཆོས་ཀྱི་སྒྲ་དོན༽ནི།

༼གཉིས་པ་༽འཁོར་བར་ལྟུང་བ་ལས་འཛིན་པ་ནི།

གསུམ་པ་༼མཚན་ཉིད༽ནི། འདིར་གཏན་ལ་དབབ་པར་བྱ་བ་ནི།

བཞི་པ་༼རབ་ཏུ་༽དབྱེ་བ་ལ། རྟོགས་པ་དང༌། ལུང་ངམ། ཡང་ན་འབྲས་བུའི་ཆོས། སྒྲུབ་པའི་ཆོས། བཤད་པའི་ཆོས་གསུམ་མོ། །དང་པོ་༼འབྲས་བུའི་ཆོས༽ནི།

༼གཉིས་པ༽སྒྲུབ་པའི་ཆོས་ནི།

༼གསུམ་པ་༽བཤད་པའི་ཆོས་ནི།

ཐོག་མར་བཀའ་ལ། མཚན་ཉིད། སྒྲ་དོན། དབྱེ་བ་གསུམ་ལས། དང་པོ་༼མཚན་ཉིད་༽ནི།

གཉིས་པ་སྒྲ་དོན་ནི།

གསུམ་པ་དབྱེ་བ་ལ་དྲུག་སྟེ། དུས་དང༌། བརྗོད་བྱ་དང༌། རྗོད་བྱེད་དང༌། གཉེན་པོ་དང༌། གདུལ་བྱ་དང༌། བདག་རྐྱེན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བའོ། །དང་པོ་དུས་ལ།

གཉིས་པ་༼བརྗོད་བྱ་༽ནི།

གསུམ་པ་རྗོད་བྱེད་ནི།

བཞི་པ་གཉེན་པོ་ནི། སྡེ་སྣོད་གསུམ་སྟེ། འདི་ལ་ཡན་ལག་བཅུ་གཉིས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་བསྡུ་བ་དང༌། སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ངེས་ཚིག་དང༌། སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང༌། སྡེ་སྣོད་སོ་སོའི་ངེས་ཚིག་གོ །དང་པོ་༼སྡེ་སྣོད་ཀྱི་ངེས་ཚིག་༽ནི།

གཉིས་པ་༼སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་འཇོག་པའི་རྒྱུ་མཚན་༽ནི།

གསུམ་པ་༼སྡེ་སྣོད་སོ་སོའི་ངེས་ཚིག་༽ནི། རྒྱུ་དགུས་སྡེ་སྣོད་གསུམ་དུ་གཞག་སྟེ། སྤང་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་གསུམ་དང༌། བསླབ་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་གསུམ་དང༌། ཤེས་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་གསུམ་དུ་བཞག་པའོ། །དང་པོ་༼སྤང་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་གསུམ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼བསླབ་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་གསུམ་༽ནི།

གསུམ་པ་༼ཤེས་བྱ་ལ་བལྟོས་ནས་གསུམ་དུ་བཞག་པ་༽ནི།

ལྔ་པ་༼གདུལ་བྱ་༽ནི།

དྲུག་པ་བདག་རྐྱེན་གྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་ལ་གསུམ་སྟེ། ཞལ་ནས་གསུངས་པ། བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ། རྗེས་སུ་གནང་བའི་བཀའོ། །དང་པོ་༼ཞལ་ནས་གསུངས་པ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་༽ལ་གསུམ་སྟེ། སྐུ་དང༌། གསུང་དང༌། ཐུགས་ཀྱིས་བྱིན་གྱིས་བརླབས་པ་གསུམ་དུ་བརྒྱད་སྟོང་འགྲེལ་པར་བཤད་དོ།།

གསུམ་པ་༼རྗེས་སུ་གནང་བའི་བཀའོ་༽ནི།

གསུམ་པ་ལ། མཆོག་དམན་གྱི་སྒོ་ནས་དང༌། བྱེད་པ་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དང༌། བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་དང༌། བཤད་བྱ་བཀའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ། བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རིགས་བསྡུ་བ་དང་ལྔའོ།།

དང་པོ་༼མཆོག་དམན་གྱི་སྒོ་ནས་༽ནི།

གཉིས་པ་༼བྱེད་པ་ལས་ཀྱི་སྒོ་ནས་༽ལ།

གསུམ་པ་༼བརྗོད་བྱ་དོན་གྱི་སྒོ་ནས་༽ལ་གསུམ་སྟེ། ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་སྟོན་པ་དང༌། ཇི་ལྟ་བ་སྟོན་པ་དང༌། ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པ་སྟོན་པ་དང་གསུམ་མོ། །དང་པོ་༼ཤེས་བྱ་ཇི་སྙེད་པ་སྟོན་པ་༽ལ་ཕལ་པ་དང༌། ཁྱད་པར་ཅན་གཉིས་ལས། དང་པོ་༼ཕལ་པ་༽ནི།

གཉིས་པ་༽ཁྱད་པར་ཅན་༽ནི།

གཉིས་པ་ཇི་ལྟ་བ་སྟོན་པ་ནི།

གསུམ་པ་ཐར་པ་དང་ཐམས་ཅད་མཁྱེན་པའི་ལམ་སྟོན་པ་ནི།

བཞི་པ་༼བཤད་བྱ་བཀའི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་༽ལ། བཀའ་སྤྱི་དང༌། བྱེ་བྲག་གི་དགོངས་འགྲེལ་ལོ། །དང་པོ་༼བཀའ་སྤྱི་༽ནི།

གཉིས་པ་བྱེ་བྲག་གི་དགོངས་འགྲེལ་ལ་གསུམ། བཀའ་དང་པོའི་དགོངས་འགྲེལ་ལ། ལྟ་བའི་ཆ་གསལ་བར་བྱེད་པ་དང༌། སྤྱོད་པའི་ཆ་གསལ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་༼ལྟ་བའི་ཆ་གསལ་བར་བྱེད་པ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼སྤྱོད་པའི་ཆ་གསལ་བར་བྱེད་པ་༽ནི།

གཉིས་པ་བཀའ་བར་མའི་དགོངས་འགྲེལ་ལ། ལྟ་བའི་ཆ་དང༌། སྤྱོད་པའི་ཆ་གསལ་བར་བྱེད་པ་གཉིས་སོ། །དང་པོ་༼ལྟ་བའི་ཆ་༽ལ།

གཉིས་པ་༼སྤྱོད་པའི་ཆ་གསལ་བར་བྱེད་པ་༽ནི

གསུམ་པ་བཀའ་མཐའ་མའི་དགོངས་འགྲེལ་ལ། ལྟ་བ་དང་སྤྱོད་པའི་ཆ་གསལ་བྱེད་གཉིས་ཀྱི། དང་པོ་༼ལྟ་བ་༽ནི།

གཉིས་པ་༼སྤྱོད་པའི་ཆ་གསལ་བྱེད་༽ནི།

ལྔ་པ་༼བསྟན་བཅོས་ཀྱི་རིགས་བསྡུ་བ་༽ནི།

སྤྱི་དོན་གསུམ་པ་༼ཉན་བཤད་ཚུལ་ཇི་ལྟར་སྒྲུབ་ཅིང་ཉམས་སུ་བླང་བ༽ལ་བཞི་སྟེ། བཤད་བྱ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར། སློབ་དཔོན་གྱིས་འཆད་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར། སློབ་མས་མཉན་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་པར། གཉིས་ཀས་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་གདམས་པའོ། །དང་པོ་༼བཤད་བྱ་ཆོས་ཀྱི་ཁྱད་པར་༽ནི།

དང་པོའི་གཉེན་པོར་གསུམ་སྟེ། བྱམས་པའི་སེམས། ཕན་པའི་སེམས། སྙིང་བརྩེ་བའི་སེམས་གསུམ་ནི།

བཞི་པ་༼གཉིས་ཀས་ཆོས་ཀྱི་དོན་སྒྲུབ་པར་གདམས་པ༽ནི།

༄༅། །བློ་ལྡན་ཆོས་ལ་བསྐུལ་བའི་བསླབ་བྱ་ཚིག་གསུམ་གནད་དོན་ཞེས་བྱ་བ་བཞུགས་སོ།།

༄༅། །བླ་སློབ་ཆོས་གསུམ་གྱི་རབ་དབྱེ་གསལ་བྱེད་ལུང་གི་ཕྲེང་བ་བཞུགས་སོ།།

དེབ་ཕྲེང་འདི་ཡི་ཁོངས་གཏོགས་འཕྲུལ་དེབ་གཞན།